Inhoudelijk toelichting maatregelen rondom de Engbertsdijksvenen

Om het Natura 2000 gebied Engbertsdijksvenen te beschermen en ruimte te bieden voor natuurherstel, zijn interne en externe maatregelen onderzocht. Het gaat hierbij in dit geval alleen om maatregelen die effect hebben op de (grond)waterstand, de zogenoemde (geo)hydrologische situatie. De interne maatregelen focussen vooral op het natuurgebied zelf. De externe maatregelen richten zich op het gebied daaromheen. De interne maatregelen worden in een apart proces door Staatsbosbeheer voorbereid, meer informatie daarover vindt u op de website van Staatsbosbeheer.

Maatregelen rondom het gebied
De externe maatregelen richten zich op het verhogen van de grondwaterstand rondom de Engbertsdijksvenen. Op deze manier wordt het wegzakken van de waterhoogte in het natuurgebied verminderd. De maatregelen zijn in verschillende ‘deelgebieden’ ingedeeld:

• De Schipsloot aan de noordwestkant van de Engbertsdijksvenen: hier wordt een watergang in en vlakbij het hoogveen gedempt en wordt een aangepaste afwatering voor de omliggende landbouwgronden aangelegd.
• Aan de oostkant van het gebied, tussen de Engbertsdijksvenen en de Driehoeksweg (N343)/Gravenlandweg/Oude Hoevenweg: Hier wordt een waterbuffer aangelegd. In dit gebied worden vrijwel alle bestaande watergangen gedempt en drainage verwijderd, waardoor water minder snel wordt afgevoerd. De aanleg van kades (kleine dijkjes) zorgt ervoor dat regenwater vastgehouden wordt in het gebied. De grondwaterstanden stijgen hierdoor.
• Ten noorden van de Bavesbeekweg: Hier wordt een kade aangelegd. Overtollig water vanuit de Engbertsdijksvenen stroomt vooral van noord naar zuid. Om de huizen van de Bavesbeekweg droog te houden wordt hier een kade aangelegd. Het gebied tussen de nieuwe kade en de bestaande Oude Leidijk wordt natuurlijk ingericht.
• Het Geesterstroomkanaal aan de zuidwestkant: Het waterpeil op het Geesterstroomkanaal, gedeelte ten westen van het natuurgebied, wordt verhoogd. Deze verhoging wordt mogelijk gemaakt door een deel van het Geesterstroomkanaal af te dammen en het water met een gemaal in dit afgesloten gedeelte te pompen. Om naast de peilverhoging ook de bestaande wateraanvoer en waterafvoer te kunnen sturen, wordt een kanaal aangelegd dat parallel loopt aan het deel dat afgedamd wordt.

Maatregelen voor effecten op de omgeving
De maatregelen hebben effect op het natuurgebied, maar ook op de omgeving. In het inrichtingsplan zijn daarom ook maatregelen opgenomen om deze effecten te verminderen of compenseren. De belangrijkste maatregelen zijn:

• De waterafvoer langs de Gravelandweg en Oude Hoevenweg wordt aangepast aan de nieuwe situatie, waardoor erven droog blijven.
• Huizen die last krijgen van hogere grondwaterstanden zijn geïnspecteerd en worden waar nodig aangepast, bijvoorbeeld door aanpassingen aan de kruipruimte te treffen of muren te voorzien van een waterkerende laag waardoor het grondwater niet in de muren omhoog trekken.
• Op een aantal plekken, buiten de hydrologische buffer, worden percelen opgehoogd om de effecten van de hogere grondwaterstanden te compenseren.

Waterpeil en de grond in de omgeving
De bestemming van de grond verandert voor een groot deel van de oostelijke hydrologische buffer, en op andere locaties rondom het gebied, van landbouw naar natuur. Dit gebeurt omdat het verbouwen van gras en akkerbouwgewassen hier niet mogelijk is. De overgebleven landbouwgronden worden afgewaardeerd. In dit geval betekent dit dat de opbrengst van deze grond minder zal zijn doordat de grond te nat wordt.
Met alle grondeigenaren worden gesprekken gevoerd over de effecten van de maatregelen op het grondgebruik.

Kaarten van de informatieavond
De kaarten uit het inrichtingsplan die (op de informatieavond van 16 januari 2024) aan de omgeving zijn gepresenteerd, laten de maatregelen en de effecten op hoofdlijnen zien. Het inrichtingsplan vormt de basis voor de ruimtelijke procedures (projectbesluit door de Provincie Overijssel) en het verdere ontwerp waarmee in de toekomst een aannemer aan de slag kan. Het inrichtingsplan komt samen met het projectbesluit en de Milieueffectrapportage (MER) ter inzage te liggen.